Harcigny is een dorp van 260 inwoners in de Thiérache, ongeveer 100 km onder Brussel en grenzend aan de Franse Ardennen. De streek is onderdeel van de regio Aisne/Picardie. Het landschap lijkt op Zuid-Limburg, maar dan een stuk ruiger, minder aangetast door ruilverkaveling, toerisme en verkeerslawaai.

Oude landschappen met veel bos, middeleeuwse stadjes en dorpen die bekend staan vanwege hun ‘versterkte kerken’.  Binnen een straal van 40 kilometer is er geen snelweg te bekennen.

De Thiérache was van oudsher een doorgangsgebied voor Engelse, Duitse, Nederlandse en Spaanse troepen.  Om zich te kunnen verschansen tegen plunderende soldaten versterkten de burgers hun kerken – een kasteel was vaak te duur. Bijna alle dorpen in de streek, rond 70 in totaal, zijn gebouwd rond zo’n kerk. Door de gemengde bouwstijlen, vaak van middeleeuwse oorsprong, zijn er geen twee hetzelfde. Voor wie Frans leest en verstaat: hier een leuke site over de streek en de lokale cultuur.

Vlak bij Harcigny (6 km) ligt Vervins, een stadje met een rijk verleden, een prachtig plein met verschillende markten, een behoorlijk goed museum annex kunstgalerie en diverse cafe’s en restaurants.

Op 15 km van Harcigny ligt het dorp Jeantes, in de jaren zestig een ontmoetingsplaats voor de Cobra-beweging en nog steeds vrijwel uitsluitend bewoond door Nederlanders. Het kerkje van Jeantes bevat een groot kunstwerk, de binnenmuren zijn geheel overdekt met prachtige fresco’s door de Nederlandse schilder Charles Eijk.

Volkskrant-journalist Martin Sommer, die ook een huis heeft in de buurt, schreef een mooi boek over Jeantes en zijn roemruchte Joods-Nederlandse pastoor: ‘Dorp in Picardie’ (heruitg. ‘Heerom in Picardie’ Meulenhoff 2004).

Tot in de 19e eeuw kende de Thièrache een welvarende textielindustrie, vanwege de schapenwol en het vlas/lijnzaad dat er werd verbouwd (linnen). Aan het eind van de middeleeuwen was het een pleisterplaats op de route tussen Noord-Italië en Vlaanderen ten tijde van de bloeitijd van de lakenindustrie. Op het plafond van een kerkje niet ver van Harcigny is de eerste schildering gevonden die de komst van de Renaissance in de Noordelijke Nederlanden inluidt.

Er zijn nogal wat bezienswaardigheden in de omgeving. Op een half uur rijden ligt het stadje Guise met het in ere herstelde Familistère Godin. Het Familistère werd vanaf 1859 gebouwd door de idealistische kachelfabrikant André Godin. Het omvat drie voor die tijd hypermoderne wooncomplexen, een theater, badhuis, bibliotheek, scholen, winkels en restaurants. Het is ingericht als museum.

Ten zuiden van Harcigny, op een uur rijden, ligt Reims. De hoofdstad van de Champagne, waar veel te zien en te beleven is. De kathedraal van Reims is niet voor niets zo beroemd, het is een van de hoogtepunten van de gotiek, misschien wel het hoogtepunt. Sinds de 13e eeuw werden Franse koningen hier gekroond.  Een gigantisch en wonderschoon bouwwerk dat je met recht een wereldwonder kunt noemen. De kathedraal heeft een enorme inhoud en heeft gebrandschilderde ramen van March Chagall en andere modernere kunstenaars die nog lang op je netvlies blijven staan.

De Fransen beschouwen ‘Le Nord’ als een soort Siberië. Als je een Fransman vertelt dat je hier een huis hebt, word je meewarig aangekeken. Maar wij weten wel beter. De bewoners van de Picardië, waarvan de Thierache deel uitmaakt,  zijn de Brabanders van Frankrijk.  Er wordt een dialect gesproken – ‘cht’i – dat sterk door het Vlaams en het Nederlands is beïnvloed.

Specialiteiten van de streek zijn appelcider en Calvados, en een kaas die erg lekker is maar hevig stinkt: Maroilles. Economisch is het een kwetsbaar gebied. Boeren hebben moeite te overleven, de meeste werkgelegenheid bieden fabrieken. Bij ons in de buurt zijn dat vooral de LU-koekjesfabriek, de parfumfabrieken van Givenchy en de houtindustrie (eikenhout en parket). De bevolking is vergrijsd en veel jongeren trekken naar steden als Parijs en Reims. Een fabriek van Renault werd onlangs naar Roemenië verplaatst. De ‘Dacia’ die daar wordt gemaakt kost ongeveer de helft van een echte Renault, en is (bijna) net zo goed. Pijnlijk is dat de Fransen zelf tegenwoordig ook liever een Dacia kopen dan een Renault…

Maar wat een geschiedenis,  wat een natuurschoon, en wat een charmante en aardige mensen kom je hier tegen. Het is een compleet andere wereld, op niet meer dan vier uurtjes rijden van die overvolle Randstad…